دین حافظ در دیوان حافظ
پرسش: دین حافظ چیست؟
پاسخ آن را در اشعار او می توان دید.
- روزگاریست که «سوداى بتان» دین منست
غم این کار نشاط دل غمگین منست
- «ستم» از غمزه میاموز که در مذهب عشق
هر عمل اجرى و هر کرده جزائى دارد
- «مباش در پى آزار» و هر چه خواهى کن
که در شریعت ما غیر از این گناهى نیست
- «وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم »
که در طریقت ما کافریست رنجیدن
- وراى «طاعت دیوانگان» ز ما مطلب
که شیخ مذهب ما عاقلى گنه دانست
- «عشقت» رسد بفریاد ور خود بسان حافظ
قرآن ز بر بخوانى با چارده روایت
- سالها پیروى مذهب رندان کردم
تا بفتواى خرد حرص به زندان کردم
- حافظ افتادگى از دست مده زانکه حسود
عرض و مال و دل و دین در سر مغرورى کرد
نتیجه:
تعبیرهایی که حافظ از دین و طریقت مطلوب خود داشته عبارتند از:
دین عشق و مذهب رندان
او از «دین» گاهی به مذهب گاه به شریعت و گاه به طریقت یاد می کرده است.
در وجه ایجابی و آنچه که شایسته و پسندیده دین عشق و رندی است:
عشق فریاد رس است و دیوانه نمایی و طاعت دیوانگان اصل و اساس است و ملامت کشیدن و نرنجیدن مشخصه است؛جمال پرستی و سودای بتان داشتن راهبرد و استراتژی دین حافظ است و وفاداری و افتادگی و فروتنی از اخلاق پسندیده دین حافظ شمرده می شود.
و در وجه سلبی یا نواهی و منکرات هم ستم، غرور، حسد، حرص و آزار نرساندن مد نظر حافظ بوده است.
در اشعار او دیگر چیزها بیش از این در پیوند با دین وشریعت حافظ تا این اندازه مهم شمرده نشده است.
با کسب اجازه از شما این بیت حافظ نیز به یادم آمد که ارادت او را به اهل بیت نشان میدهد
حافظ اگر قدم زنی در ره خاندان به صدق بدرقه رهت شود همت شحنه نجف