این سخنرانی بر اساس چند پرسش مطرح شده از سوی دکتر مصطفی معین، رییس موسسۀ رحمان (رشد، حمایت و اندیشه)، در هفتمین نشست سالانه این مؤسسه در روز شنبه، بیست و یک تیرماه ۱۳۹۳ ارائه شده است.
محمد مجتهد شبستری، استاد دانشگاه تهران
بخشی از سوالات مطرح شده به این شرح است: «چگونه میتوان میان تجارب اصیل معنوی با باورها و رفتارهای مشابهی که با عناوین دینی و معنوی ابراز میشوند، اما از اصالت و حقیقت برخوردار نیستند تفاوت گذاشت؟ به نظر میرسد در این زمینه در جامعه ما، دو افراط وجود دارد؛ یکی نفی هرگونه مشرب معنویتگرای متفاوت با گفتمان غالب ایدئولوژیک با برچسبهایی همچون کاذب و انحرافی و دیگری تمایل به انواع قشریگری، خرافهگرایی و گاه خشونتورزی تحت نام دین و معنویت است. مرز میان معنویت مطلوب با دو جریان افراطی کدام است؟ تاثیر این جریانهای فکری بر سلامت اجتماعی چیست؟»
اشاره:
دکتر شهرام پازوکى به سال 1335 در تهران به دنیا آمد و پس از دریافت دیپلم ریاضى براى ادامه تحصیل در رشته فیزیک راهى کشور انگلستان شد امّا پس از چندى این رشته را رها کرد و به خواندن فلسفه رو آورد و دانش نامه کارشناسى، کارشناسى ارشد و دکترى را در همین زمینه از دانشگاه تهران اخذ کرد. استاد در حال حاضر عضو هیأت علمى پژوهشگاه علوم انسانى [دانشگاه آزاد اسلامی و انجمن حکمت و فلسفه ایران] و از مدرّسان به نام دانشگاه است. از آثار انتشار یافته ایشان ترجمه دو کتاب از اتین ژیلسون یعنى «خدا و فلسفه» و «عقل و وحى در قرون وسطى» مى باشد. مطالعات ایشان هم اکنون بیشتر به عرفان و تصوّف معطوف است و در همین قلمرو و نیز درباره فلسفه غرب و فلسفه تطبیقى مقالات متعددى از ایشان انتشار یافته است.
تجربۀ دینی
تجربۀ دینی در گفتگو با مصطفی ملکیان
1 ) نقدونظر: مراد شما از تجربهی دینی، چه نوع پدیدهای است؟ پدیدهی مذکور از چه نظر تجربی است و از چه حیث، دینی؟ ربط و نسبت این پدیده با تجربهی عرفانی چیست؟