عرفان خراسان

طی روزهای ٢٧و٢٨ مردادماه 1395 شهر ادب و عرفان تربت جام میزبان اساتید بزرگ و اهالی ادب و عرفان بود سترگ زنان و بزرگ مردانی از یازده کشور دنیا بهمراه هموطنان عزیز ایرانی برگ زرین دیگری رقم زدند و در اعتلای فرهنگ,ادب و عرفان این سرزمین بسیار کوشیدند مقامات کشوری نیز سعی بر همراهی و همکاری داشتند حضور استاندار ,معاونین وزرای فرهنگ ,امور خارجه ,نمایندگان مجلس وارسال پیامهای فرهنگی و شادباش باعث دلگرمی بود. 

به مرگ بیاندیش نه به پس از مرگ، هدف را فراموش نکنید اما نتیجه را به دست فراموشی بسپارید، پرهیز ار تداعی معانی،خاطرات و خطورات و سیالیت آگاهی و … از دیگر راهکارهایی است که استاد ملکیان به تفسیر کارکرد آن ها در عرفان می پردازد.

به گزارش خبرنگار گروه اخلاق و عرفان جماران، مصطفی ملکیان، استاد فلسفه در جمع تعدادی از دانشجویان و اساتید دانشگاه با اشاره به این که «مجموع نشینی و دعوت به تمرکز از مهمترین آموزه های عارفان است.»
 گفت: «بر اساس مفهوم  مجموع نشینی می‌شود نظام‌های الهیاتی، عرفانی و اخلاقی را  ارزیابی کرد، همان طور که ما از جهات بسیار متعددی این نظام ها را ارزیابی و ارزش‌داوری می‌کنیم در باره نظام‌های دینی و الهیاتی،  عرفانی و نظام‌های اخلاقی از منظر این اندیشه هم می‌شود این نظام ها را  کم و بیش، با هم مقایسه کرد و به سود بعضی و به زیان بعضی فتوی داد.»

    تیتوس بورکهارت، اندیشمند فقید سوئیسی اهل لوزان و از اصحاب حکمت خالده (1908 – 1984) ، در تفسیری رمزشناسانه درباره ی نور می گوید : هیچ رمزی کامل تر از نور برای یگانگی الهی وجود ندارد. به همین دلیل هنرمند مسلمان برآنست تا ماده ی خامی را که به آن شکل می دهد به ارتعاشی از نور مبدل کند. او با به کارگیری مقرنس، به گرفتن و پخش کردنِ نور در بنا با ظریف ترین درجات کمک می کند. 

     بهترین کتابی که من درباره عشق خوانده‌ام «سوانح» احمد غزالی است. نظیر آن در هیچ زبانی نیست. اگر هم باشد من ندیده‌ام. راجع به ماهیت عشق است، چگونگی پیدایش آن، رابطه‌اش با جان و دل، رابطه‌اش با حسن و زیبائی، با درد و بلای عشق، بی دردی عشق، فراق و وصال، حقیقت وصال، همه‌اش سخن گفته است.

دکتر سروش دباغ، در جلسه چهارم و پایانی دروس اخلاقی مثنوی که در مرکز اسلامی ولیعصر برگزار شد گفت:

اگر خاطرتان باشد در انتهای جلسه پیش،پس از اتمام داستان رومیان و چینیان در دفتر اول، بحث داستان طوطی و بازرگان را پی گرفته بودیم. امروز می کوشم تتمه داستان را خدمتتان عرض کنم، بخش هایی از آن را بخوانم و پاره ای نکات اخلاقی و احیاناً عرفانی داستان را استخراج کنم. جلسه آخر است و من چند مطلب را یادداشت کرده ام که این جلسه به آن ها بپردازم. امیدوارم مجالی داشته باشم تا مبحث آفات لسان و اصناف سکوت را توضیح دهم که مولانا در این داستان به نحوی به آن پرداخته است.

بخش دوم ترجمه مقاله عرفان (mysticism) در دایره المعارف بریتانیکا

     فریتس مایر(1998-1912 ,Fritz Meier)، پژوهشگر سوییسی در حوزه تصوف و عرفان ایران، اثری ستوده دارد به نام سنگ بناهای معارف اسلامی که جلد نخستین آن به تصوف اختصاص دارد. عنوان فصل چهارم از این کتاب «خراسان و پایان تصوف کلاسیک» است. در صفحه نخست این فصل، ایشان به تفاوت­های تصوف در قرن دوم و سوم قمری؛نهم میلادی با تصوف در قرن هفتم قمری؛چهاردهم میلادی پرداخته است؛ این تفاوت ها عبارتند از:

    امام محمد غزالی (د 505 ق) فتاوایی صوفیانه دارد از آن جمله در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه سالکی دست از تکالیف شرعی برنداشته ولی اعتقادش به آنها سست شده است. غزالی گفته که عبادات را اسراری هست که شناخت همه ی آنها برای انسان مقدور نیست؛ حال اگر سالک بر این باور باشد، عبادتش پذیرفته است و اگر نه، نه!

بنابر آیات قرآن کریم ، هدف از خلقت ، عبادت تمام مخلوقات بیان گردیده است. عبادت در شکل عامش ، تمامی موجودات از انسان تا جمادات ، از زمین تا آسمان را فرا‌ می‌گیرد.  به نظر می‌رسد هدف از عبادت ، یادآوری خداوند متعال ‌باشد ؛ این یادآوری که از آن به ذکر تعبیر می‌شود نه تنها محدود به زبان نمی‌گردد بلکه ساری در تمام عالم وجودی انسان و خلقت است.

  صبح سه شنبه، 25 آذر 1393 رونمایی از مجموعه تاریخ شفاهی ایران (عصر پهلوی دوم) در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شد. وقتی رسیدم دکتر رضا صالحی امیری ریاست سازمان در حال سخنرانی بودند و اشاراتی داشتند دال بر اهمیت موضوع و اینکه می توان تاریخ شفاهی را به عنوان گونه ای تاریخ نگاری در کنار تاریخ نگاری های توصیفی و تحلیلی در نظر گرفت و این تنها به معنای انجام مصاحبه با مصاحبه شوندگان نیست.

مقدمه: [به نقل از سایت آیت الله سیدان و وبلاگ مهدی نصیری] حجة­ الإسلام دکتر احمد احمدی - ریاست سازمان سمت - در دیداری که با حضرت آیت­ الله سیستانی از مراجع تقلید داشتند (1392/4/17)، نظر ایشان درباره­ ی فلسفه و عرفان را چنین نقل کردند: «نتیجه بحث و بررسی و دگرگونی در علوم انسانی باید این باشد که در قالب عمل و اجرا درآید و از طریق دانشگاه ها به سرتاسر جامعه سرایت کند و تحول ساز باشد و گرنه چه فایده ای دارد؟ مثلا تدریس فلسفه که عموما هم تدریس فلسفه ملاصدراست و آن هم با آراء منحرف محی الدین آمیخته است و در باب معاد هم مشکل دارد چه نتیجه ای دارد؟»

به لطف حضرت لطیف، جناب آقای دکتر فردین جمشیدی مهر، توجهی خردمدار داشتند ناظر بر راهبرد و رویکرد سایت عرفان خراسان و نکته هایی دیگر در این باره. نوشته این بنده تنها به جهت سپاسگزاری و وجوب پاسخ به نیکخواهی ایشان است و این گفتگو باقی است.

  اگر بخواهیم از سنت عرفانی در اسلام سخن بگوییم، بیش از هر چیز باید معنای عرفان را در زمینه اسلامی آن بفهمیم، خاصه با ملاحظه ماهیت ابهام‌آمیزی که معنای این تعبیر در زبان امروز دارد. فقط هنگامی می‌توانیم درباره عرفان اسلامی سخن بگوییم که معنای اصلی این تعبیر را همچون امری که با اسرار الهی سروکار دارد، درک کنیم. باید به خاطر داشته باشیم که فعل Muo در زبان یونانی که واژه‌های mysterion (سر) و mysticism (عرفان) از آن مشتق شده‌اند، در اصل به معنای سکوت یا بستن لبهاست. از این حیث، می‌توان آن را در زمینه اسلامی به تعابیر و اصطلاحاتی چون «اسرار» یا «باطن» ربط داد، با این تذکر که صوفیان همیشه به خویش همچون حافظان اسرار اشاره می‌کنند.