سال 1945 در نجع حمادی -شهری در جنوب مصر- مجموعه 13 جلد کتاب خطی از جنس پاپیروس به زبان قبطی متعلق به قرن چهارم میلادی در خمرهای گلی کشف شد که بیش از دو جلد آن توسط زنی روستایی سوزانده شد. کتابهای باقیمانده از خمره، طیف وسیعی از آثار گنوسی، هرمسی و حتی بخشی از جمهور افلاطون را شامل میشود که تعداد رسالههای آن بدون احتساب رسالههای تکراری، 45 رساله است که چهار رساله آن عنوان "انجیل" بر خود دارد و عبارتند از: انجیل حقیقت، انجیل توماس، انجیل فیلیپ و انجیل مصریان. لازم به ذکر است که پیش از کشف خمره یاد شده، انجیل دیگری نیز به نام انجیل مریم در نجع حمادی کشف شده است که همه رسالههای آن مضامین گنوسی دارد. در این بخش تنها به معرفی انجیل توماس پرداخته میشود.