عرفان نظری نه برپایه نظریههای خطاناپذیری، معیارناپذیری و توصیفناپذیری بلکه بر پایه نظریه سنجشپذیری گزارههای عرفانی به میزان نیاز دارد تا صدق و خطای گزارههایش به دست آید و در پی آن نتایجی چند حاصل شود. این میزان یک دستگاه شناختاری است که بر گزارههای عرفان نظری نظارت دارد و بر پایه اصول موجود در آن که به نوعی دلیل صدق هستند، به عنوان معیارهای متناسب با آن گزارهها به سنجش میپردازد.
میزان عرفان نظری بردو قسم است: