عین القضات همدانی (د 525ق) -شهید راه حقیقت- با نقد نظر شیعیان اسماعیلیه در خصوص کسب معرفت، بیان می دارد: تعلیمیان را چنین عادت است که در بدایت دعوت خود می پرسند: معرفت از کجا حاصل می شود؟ طریق حصولش عقل است یا امام معصوم؟ این مسأله شعب بسیار دارد و این که پرسیده شده عقل یا امام معصوم نشان دهنده بی خبری پرسش گر از حقیقت سؤال است.
تواضع از منظر شیخ اجلّ سعدی شیرازی و فرهنگ اسلامی
استاد سخن سرای فارس به عنوان یک مصلح اجتماعی، بوستان را در ده باب و به منظور اصلاح و تربیت نگاشته است. هرچند که خود هدف از سرودن بوستان را تحفه ای برای دوستان می داند. روانی اشعار و ذوق منحصر به فردش در گزینش موضوعات، سبب اوج این شاعر نامی در طی قرن ها شده است.
تواضع چهارمین باب بوستان است. پیش از مطالعه این موضوع برخی سوالات ذهن را به خود مشغول می دارد:
تواضع چیست؟ دامنه و محدوده تواضع تا کجاست؟ آیا تواضع در برابر تمام اقشار جامعه امری پسندیده محسوب می شود؟ آیا فرد متواضع مورد سوء استفاده برخی افراد جامعه قرار نمی گیرد؟ تواضع و عزّت نفس چه رابطه ای با یکدیگر دارند؟ در قرآن و احادیث، تواضع چه جایگاهی دارد و با چه الفاظی بکار رفته است؟
مصطفی ملکیان در باب پرهیز از تناقض و ناسازگاری گفته است: «اولین مؤلفه‌ی عقلانیت نظری این است که ما در مقام عقیده، رای و نظر چنان مشی بکنیم؛ چنان سلوک بکنیم که تا آنجا که می‌توانیم مرتکب تناقض نشویم، تا آنجا که می‌توانیم قواعد منطقی را زیر پا نگذاریم... اولین شرط عقلانیت نظری این است که آدم در درون مجموعه آراء و نظراتش یک Consistency، یک سازگاری منطقی برقرار باشد. یعنی عقایدش با یکدیگر هیچ تعارضی نداشته باشند...»[عقلانیت و زندگی عقلانی، مصطفی ملکیان]
برهان الاولیا سید ابوالقاسم مشهور به آقا میرزا بابا و متخلص به "راز" از مشایخ بزرگ سلسله ذهبیه در دوره قاجار و اهل شیراز است. او پس از تحصیل در علوم رسمی دچار تحول می شود و برای کسب علوم باطنی شروع به گرفتن ریاضت های سخت می کند و سال ها در جستجوی پیری که او را در این راه رهنما باشد به حیرت و سرگردانی دچار می شود تا اینکه به خدمت محمد کازرونی شرفیاب شده که مرید آقا محمد هاشم درویش بوده است. و آقا محمد هاشم درویش، پیر طریق و قطب زمان را به او معرفی می کند که سلطان الاولیا نام دارد. از قضا سلطان الاولیا پدر همین آقا میرزا باباست که آنچنان درطریقت گمنام و بی ادعا بوده که حتی فرزندش از احوال او بی خبر بوده است!
گرچه وحدت خود یک حقیقت کاملاً عینی است لکن به نظر انسان یک مفهوم ذهنی و
انتزاعی جلوه می‌کند. این امر و نیز یکی دو عامل که از روحیه و طرز تفکر
مردم سامی‌نژاد بر می‌خیزد علت انتزاعی بودن هنر اسلامی است.
زیارتگاه احمدبن ابوالحسن شیخ احمد جام (536-441 هـ.ق) که قدمتی
حدود 800 سال دارد، در شهرستان تربت‌جام (از شهرهای قدیمی استان خراسان که تا اوایل
قرن هفتم از توابع نیشابور بوده است) قرار دارد و مشتمل بر ده بنای تاریخی است که
در اطراف یک حیاط وسیع قرار گرفته اند. قبر خود شیخ، بدون هیچ‌گونه بنایی به صورت
روباز در مقابل ایوان عظیمی قرار دارد و درخت پسته کوهی کهنسالی (با 900 سال قدمت) به صورت خودرو
با شاخه هایی فراوان در میان قبر روئیده است که زائرین تربت شیخ اعتقاد خاصی به آن
دارند.
گرچه مجموعه مزار «شیخ احمد جام» از قدیمی ترین آثار تاریخی و معماری باقی مانده پس از اسلام در ایران است ولی باغ و درختان کهنسال آن، شرایط نامساعدی دارند.
بهترین کتابی که من درباره عشق خوانده‌ام «سوانح» احمد غزالی است. نظیر آن در هیچ زبانی نیست. اگر هم باشد من ندیده‌ام. راجع به ماهیت عشق است، چگونگی پیدایش آن، رابطه‌اش با جان و دل، رابطه‌اش با حسن و زیبائی، با درد و بلای عشق، بی دردی عشق، فراق و وصال، حقیقت وصال، همه‌اش سخن گفته است.
یکی از شاگردان برجسته نجم الدین کبری (شیخ ولی تراش)، سعدالدین حمویه نام دارد که در سال 586 ه.ق در روستای بحرآباد جوین متولد و پس از سپری کردن دوران کودکی عازم نیشابور شد. او در نظامیه نیشابور کرسی تدریس داشت و سفرهای بسیار نمود و با بزرگانی چون ابن عربی، صدرالدین قونوی، شهاب الدین عمر سهروردی و علی لالا دیدار کرد. از مهم ترین شاگردان او می توان به عزیزالدین نسفی صاحب کتاب "انسان کامل" اشاره کرد. قابل ذکر است که سیف الدین باخرزی بدست او در حلقه مریدان نجم الدین کبری درآمد.
مطالعه این مصاحبه را به تمام دانشجویان و اساتید علاقمند به پژوهش های تاریخی پیشنهاد می کنم.
گفتگوی رسول جعفریان با شفقنا، درباره اشکالات ما در تاریخ نویسی که شامل تاریخ زدگی و نگاه ابزاری به تاریخ است...
سقراط: هیچکس از روی علم و به عمد مرتکب گناه نمی شود، و تنها علم است که می تواند آدمی را به فضیلت رساند. (مهرداد بهار، ادیان آسیایی، ص212)
...اتَّبَعَ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَهْوَاءَهُمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ ...؛ کسانی که ستم کردند بدون هیچ علمی از هوس هایشان پیروی کردند. (روم/29)
وباغ های نیشابور ... اما دریغ که من آن ها را نخواهم دید ! ( آندره ژید )
نیشابور ، بهشت هنر و فرهنگ و دانش ، در ادوار مختلف تاریخ چونان ستاره ای بر سکوی افتخار و عظمت این مرز و بوم درخشیده است و این فخر و بزرگی را مدیون تلاش بزرگان ، دانشوران و اندیشمندان خویش است که همواره در میان تند باد حوادث روزگار با بهره از فیض الهی و استعداد خویش ، قدم بر قله های بلند علم و هنر نهاده و بر تارک اعظم اقتدار و سربلندی جای گرفته‌اند.
کتاب فلسفه حیات اثر آندره ژید کتابی فلسفی و رمزی مشتمل بر دو داستان مستقل به نام"سفر اورین" و "پرومته سست زنجیر" است. این کتاب همانند هر داستان رمزی دیگر مملو از رمزها، نمادها و اسطوره هاست، ولی نویسنده از نمادها بر ضد نمادها و از مقدسات برای تقدس زدایی استفاده می کند.
دایره المعارف بریتانیکا1 دانشنامه ای به زبان انگلیسی است که در بسیاری موارد علمی‌ترین دانشنامه دنیا شناخته می شود، و در سال 1386 گفته شد که جمعی از مترجمان ایرانی بر ترجمه این دانشنامه همت گمارده اند! البته تاکنون به طور پراکنده مقالاتی از این دانشنامه ترجمه شده است؛ به طور مثال مقاله "حضرت محمد صلی الله علیه و آله" که توسط دکتر سید حسین نصر نگارش و در این دانشنامه درج شده بود توسط محمد باقر معموری ترجمه، نقد و بررسی گردید و در مجله "نامه تاریخ پژوهان" به چاپ رسید.
همان‌گونه که در بخش "نیاز به خود شکوفایی" گفته شد؛ مزلو خودشکوفایی را همان تمایل بشر به تحقق خویشتن می داند که هر انسانی قادر است به چنین مرحله ای دست یابد؛ ولی او معتقد است که تنها یک درصد از افراد جامعه به چنین کمالی نایل می شوند. او در نظریه خودشکوفایی، آزمودنی های خود را از میان افراد با سنین مختلف و اغلب موفق مانند ابراهام لینکلن، آلبرت انیشتین، ویلیام جیمز و … انتخاب نمود و با معیار ایجابی نشانه مثبت خودشکوفایی که تکرارپذیر بود آن ها را آزمود و پس از جمع آوری داده ها به این نتیجه رسید که مهم ترین ویژگی های افراد خودشکوفا شامل این موارد است:
